Import wiedzy czy eksport młodzieży?

Wielu ekspertów i spora część opinii publicznej uważa, że wyjazdy młodzieży za granicę przyczyniają się do jej emigracji po zakończeniu edukacji w szkołach zawodowych. Czy rzeczywiście stanowi to duży problem w kontekście problemów demograficznych Opolszczyzny? Postanowiłem znaleźć odpowiedź na to pytanie, spotykając się z uczniami, którzy w ostatnich 2 latach odbyli praktyki za granicą.

Motywacje, dywagacje...

Już z pierwszych rozmów wynika, że nikt na stałe nie wybiera się za granicę. Ten fakt cieszy, bo wyraźnie widać, że młodzi widzą możliwości planowania swojej kariery zawodowej w Polsce. Podczas rozmów z uczniami, którzy odbyli 4-tygodniową praktykę zawodową w zagranicznych firmach, pytałem, co tak naprawdę dało im nowe doświadczenie. W większości odpowiadali, że największymi korzyściami, jakie wynieśli z odbytej praktyki, były: poznanie najnowszych technologii w swojej branży zawodowej, poznanie nowoczesnych rozwiązań organizacyjnych stosowanych w firmach, nawiązanie nowych kontaktów, czy podszlifowanie języka obcego. Kilku uczniów wskazało również na możliwość poznania innej kultury i walorów turystycznych regionu, w którym przebywali. Ważnym doświadczeniem pobytu poza domem jest również nabranie większej pewności siebie, samodzielności i odpowiedzialności uczniów – te aspekty doceniają po powrocie z praktyki ich rodzice i nauczyciele.

Na pytanie, co najbardziej motywowało ich do pracy i nauki podczas praktyki, uczniowie odpowiadali najczęściej, że była to chęć poznania najnowszych maszyn i urządzeń, do których często na terenie szkolnych warsztatów nie mają dostępu. Druga w kolejności była chęć rozwoju zawodowego i zdobycia pierwszego doświadczenia zawodowego. Tylko niewielka ilość respondentów odpowiedziała, że ich motywacją była konieczność spełnienia wymogów programu nauczania i zaliczenie praktyki. Podczas rozmów z dyrektorami kilku szkół oraz wychowawcami uczniów dowiedziałem się, że na praktyki zagraniczne zorganizowana była rekrutacja, w której motywacja oraz znajomość języka obcego była podstawowym kryterium.

Trud zatrudniania (się)

Pytałem uczniów również o to, jak oceniają wzrost swoich umiejętności zawodowych po odbyciu praktyki w skali od 1 do 10. Większość odpowiedzi wskazywała 8 – 9. Na nieco podchwytliwe pytanie, czy otrzymali od pracodawcy zagranicznego konkretną ofertę pracy, kilka osób odpowiedziało, że tak – zaproponowano im dodatkowy, płatny staż podczas wakacji.

Dyrektorzy szkół zapytani o to, ile uczniów po zakończeniu edukacji w szkole zawodowej wyjechało do pracy w firmach, w których odbywali praktykę, w zdecydowanej większości odpowiedzieli, że nie znają takiego przypadku. Jedyny taki przypadek zdarzył się w Strzelcach Opolskich, gdzie uczeń zdecydował się na dodatkowy staż, a następnie stałą pracę w firmie logistycznej LKW Walter, posiadającej swoją siedzibę w Wiedniu. Przy ponad 400 zorganizowanych praktykach zagranicznych jest to jak na razie jedyny taki przypadek.

Ambasadorzy Opolszczyzny

Bardzo dobre rezultaty przyniosły praktyki zagraniczne realizowane przez firmy austriackie powiatu Voitsberg, które przyjmowały stażystów z województwa opolskiego. Współpraca gospodarcza została nawiązana dzięki wspólnym działaniom tamtejszej Izby Przemysłowo-Handlowej i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego.

Przedsiębiorcy austriaccy zainteresowani potencjałem młodych ludzi z Opolszczyzny postanowili zorganizować misję gospodarczą i na przełomie kwietnia i maja odwiedzili nasz region. Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki zorganizowało spotkania biznesowe z opolskimi przedsiębiorcami oraz konferencje, w których uczestniczyli dyrektorzy szkół zawodowych i przedstawiciele Politechniki Opolskiej.

Wizyta kilkudziesięciu przedsiębiorców, którzy poznali potencjał naszej młodzieży przyjmując ich na praktyki do swoich zakładów, zaowocowała nawiązaniem stałej współpracy kilku firm z regionu Voitsberg z opolskimi przedsiębiorcami. Firma Holzher już otworzyła tu swoją filię, a nasi uczniowie – byli praktykanci – propozycje pracy.

Można więc powiedzieć, że zarzut eksportu młodzieży stawiany organizatorom praktyk zagranicznych jest pozbawiony podstaw. W przypadku współpracy Opolszczyzny z austriacką Styrią możemy mówić o imporcie wiedzy i inwestorów, którzy poznali potencjał naszego regionu. Nasi najlepsi uczniowie okazali się zatem świetnymi ambasadorami Opolszczyzny.

Adam Koj

czerwiec 2015 r.